Kiedy zdiagnozowano u T. autyzm przeszliśmy na dietę. Przeszliśmy, a nie T. przeszedł, bo nie wyobrażałam sobie chrupania przy Synu świeżego, pachnącego chleba, gdy on miałby dostać bezglutenowy bezsmak (niestety do tej pory nie udało mi się ani kupić ani upiec chleba bezglutenowego, który byłby jednocześnie smaczny i miał dobry skład), szkoda mi też było czasu na to by za każdym razem przygotowywać dwa oddzielne posiłki.

Czy było trudno? Nie. Czy na naszych talerzach wieje pustką? Też nie. Co wykluczyliśmy:

1. MLEKO

Mleko krowie wykluczyliśmy właściwie już kilka lat wcześniej. Policzki T. już w pierwszych miesiącach życia wyraźnie pokazywały, że picie przeze mnie mleka  to zły pomysł. Objawy skórne alergii zeszły po kilku dniach, od odstawienia przeze mnie wszystkich produktów zawierających mleko krowie. Policzki T. znów były gładkie, a ja (zdziwiona) poczułam się znacznie lepiej.

Jeśli chodzi o mleko większość dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu nie radzi sobie z jego trawieniem z dwóch przyczyn: z powodu braku w organizmie enzymu laktazy, co powoduje, że laktoza – cukier obecny w mleku nie może być poprawnie trawiony i z nieprawidłowego trawienia kazeiny – proteiny zawartej w mleku. Jeśli dziecko pije mleko, w jego moczu bardzo często wykrywane są związki kazomorfin – substancji podobnej składem do heroiny czy morfiny, która bardzo negatywnie oddziałuje na pracę układu nerwowego i mózgu.

2. GLUTEN

Był dla nas największym wyzwaniem. Poranna owsianka, pachnący chrupiący chleb jaglany z pobliskiej piekarni (a jednak z dodatkiem mąki pszennej), gofry w parku obok – to chcieliśmy pożegnać. Owsiankę zamieniliśmy na jaglankę lub owsiankę bezglutenową gotowaną na wodzie z dodatkiem duszonych jabłek, gruszek, cynamonu i imbiru. Chleb kupny na domowe pachnące placki z kaszy gryczanej lub jaglanej z owocami czy warzywami. A co z goframi? W naszym domu pojawiła się gofrownica (i gofry z mleka roślinnego i mąki z kaszy jaglanej) i w krótkim czasie przestały być one dla dzieci taką atrakcją.

Czemu odstawiliśmy gluten? Skuteczność diety bezglutenowej (tak jak i bezmlecznej) w autyzmie nie wiąże się bezpośrednio z alergią na gluten (czy mleko). U większości dzieci z auty­zmem wystę­pują nie­do­bory enzy­mów, co powo­duje, że roz­kład bia­łek, w szcze­gól­no­ści tych zawar­tych w zbożu – glu­ten (i w mleku – kaze­ina) jest nieprawidłowy. W przewodzie pokarmowym z glutenu (tak jak i mleka) tworzą się tzw. opiaty, które oddziałują na mózg jak morfina, a osoby znajdujące się pod wpływem tych substancji mają trudności w kojarzeniu i kontakt z nimi może być utrudniony.

Lepszy kontakt wzrokowy, niższy stan pobudzenia i częstsze próby komunikacji – te objawy zaobserwowaliśmy u Syna bardzo szybko po wprowadzeniu diety.

3. CUKIER

A dokładniej dieta bez cukrów prostych i dwucukrów, stanowiących pożywkę dla grzybów. Tu było nam o tyle łatwiej, że moje dzieci nie znają sklepowych słodyczy, biały cukier kupowałam ostatnio chyba w poprzednim wieku, a domowe wypieki słodzimy bananami lub niewielką ilością daktyli. Na początku diety wyjątkiem były lody sorbetowe. Było lato, byliśmy nad morzem w grupie innych dzieci. Teraz lody robimy sami w domu z mrożonych owoców i robimy je przez cały rok. Na wszelki wypadek znalazłam również kilka lodziarni, gdzie w ofercie są lody bez cukru, mleka i glutenu (i w bezglutenowym wafelku).

Co z wpadkami, odstępstwami, wyjątkami? Na początku zdarzały się. A to w czasie adaptacji w przedszkolu opiekunka, gdy catering nie dowiózł dania dla T., dała mu zwykłe (zawierające wszystkie trzy powyższe składniki), a to tata przez pomyłkę dał T. kawałek chleba (myśląc, że to bezglutenowy bo „tak dziwnie wyglądał” ;-)), a to ja zapomniałam uprzedzić, że ryba bez panierki. Stopniowo jednak wyeliminowaliśmy takie wpadki całkowicie. Czytamy bardzo dokładnie składy wszystkich produktów, bo gluten, cukier czy mleko bardzo często dodawane są do produktów, w których w pierwszym momencie raczej się ich nie spodziewamy. Uważamy też na gotowe produkty bezglutenowe, gdyż zwykle zawierają one dużo polepszaczy chemicznych.

Kiedy kilka miesięcy po przejściu na dietę trafiliśmy do lekarza DAN! (Defeat Autism Now! –  koncentrującego się na leczeniu wszystkich aspektów medycznych autyzmu), wprowadzenie diety bezglutenowej, bezkazeinowej i bezcukrowej było jednym z pierwszych zaleceń (z długiej listy) o którym usłyszeliśmy. Leczenie medyczne DAN! to jednak długa historia na jeden z kolejnych wpisów – LECZENIE BIOMEDYCZNE – pierwsze kroki.

• Autorem zdjęcia jest Malcolm.